Омодасозии кадрҳои амнияти иттилоотӣ чаро заруранд?

Пешрафти инфрасохтори иттилоотӣ, телекоммуникатсионӣ ва технологияҳои нав дар замони муосир хусусияти хос пайдо намуда, бевосита ба қисми таркибӣ ва ҷудонашавандаи ҳаёти ҷомеа табдил ёфтааст.

Фазои иттилоотӣ ҷузъи ҷудонашавандаи ҳаёти иҷтимоии кишвар буда, асари он албатта ба вазъи сиёсӣ, мудофиавӣ ва дигар паҳлуҳои суботу амнияти давлат ногузир аст. Ҳамин гуна, дар ҷараёни иттилоърасонӣ, ташаккулёбии таҳдидҳои нави амнияти иттилоотии шахсӣ, иҷтимоӣ ва давлатӣ ба вуқӯъ меоянд. Дар асл амнияти иттилоотӣ ифодагари ҳифзи имиҷи сиёсии давлат буда, маҳз тавассути иттилоот рушду пешравӣ ва ё бурду бохти ҳар кишвар муаррифӣ мешавад. Ҳамин гуна, амнияти иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз қисмҳои таркибии амнияти миллии мамлакат буда, ба ҳифзи манфиатҳои миллии соҳаҳои мухталифи ҳаёти ҷамъиятӣ ва давлатӣ бевосита асар менамояд. Маҳз замони соҳибистиқлолии кишвар имконият фароҳам овард, ки ҳар як ниҳоду муассиса сомонаи худро сохта, ин тамоюл ҳоло ҳам беист мушоҳида мешавад. Ногуфта намонад, ки дар марҳалаи рақобати шадиди технологӣ, ташаккули заминаҳои илм ва инноватсия ҳамагон талош бар он доранд, ки сомонаҳои пайваста азнавсозиву такомул бахшанд, то онҳо муаррифгари воқеии идораву муассисаҳо ва дигар коргоҳҳо бошанд. Бо ибораи дигар, сомонаҳо имрӯз шиносномаҳои ҳар як ниҳоду сохторҳо ба шумор мераванд, аммо мутаассифона на ҳамаи имкониятҳои ин манбаъҳои иттилоотӣ мувофиқи ҳадаф истифода мешаванд. Албатта, дар ин маврид талабот ба мутахассисони соҳаи амнияти иттилоотию компютерӣ рӯз аз рӯз меафзояд. Феълан пеш аз ҳама кадрҳои соҳа аз ҳисоби наслҳои нав чун обу ҳаво заруранд. Яъне наслҳои имрӯза аз ҳама бештар қодиранд, ки ба таҳдидҳои зудтағйирёбандаи амнияти иттилоотӣ мутобиқ шаванд, зеро онҳо дар ин самт дараҷаи беҳтари маҳорату салоҳияти касбӣ доранд. 26 январи соли равон Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паём ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон махсус таъкид намуданд, ки: “Дар шароити кунунӣ рушди технологияҳои рақамӣ шарти асосии рақобатнокии иқтисодӣ ба шумор меравад. Татбиқи барномаҳои қабулнамудаи мо барои гузаштан ба ин раванд қонеъкунанда нестанд ва зарур аст, ки чораҳои ба ташаккули шароит барои тақвияти соҳаи рақамикунонӣ мусоидаткунанда андешида шаванд”. Аслан такмили системаи омодасозии кадрҳо дар соҳаи амнияти иттилоотӣ яке аз вазифаҳои асосӣ ва афзалиятноки сиёсати давлатӣ мебошад. Ҷомеаи имрӯза аллакай ба фазои маҷозии шабакаҳои гуногуни иҷтимоӣ рағбату дилбастагии зиёд дошта, дар ин замина таҳкими амнияти иттилоотӣ масъалаи муҳим аст. Яъне феълан ҳар як инсон ё ташкилот новобаста аз мавқеи ҷойгиршавии он, метавонад, зери хатари маҳдудшавии фаъолият, ҳамлаи хакерҳо ё худ умуман нестшавӣ қарор гирад. Аз ин рӯ, зарур аст, ки тахассуси “Амнияти иттилоотӣ” дар сатҳи идораву муассисаҳои гуногун ба ҷойи кори доимӣ табдил ёбад. Ихтисоси “Амнияти иттилоотӣ” пеш аз ҳама дар муҳофизат кардани системаҳои оператсионии компютерӣ, шабакаҳову додашудаҳоро аз ҳамлаҳои интернетӣ меомӯзонад. “Амнияти иттилоотӣ” чун ихтисос нисбатан нав буда, ширкатҳои зиёди дохилию ҷаҳонӣ торафт бештар эътироф мекунанд, ки барои муҳофизати онҳо аз ҷиноятҳои киберӣ ба мутахассисони соҳа ниёз доранд. Инчунин, норасоии глобалии мутахассисони амнияти иттилоотӣ низ ба назар мерасад, ки аз рӯи маълумоти мутахассисони соҳа то соли 2021 ба 3,5 миллион нафар мерасад. (манбаъ: AECC Global). Мутахассисони амнияти иттилоотӣ метавонанд, дар соҳаҳои криминалистикаи рақамӣ ва ҷанги киберӣ ба кору фаъолият ҷалб шаванд. Яъне дар робита ба заминаҳои техникии худ, мутахассис метавонад дар шароити амнияти шабакаҳои иҷтимоӣ, барномаҳо ва ё базаи додашудаҳо кор кунад. Ёдрас мешавем, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ инчунин дар идомаи Паёми имсола ба таври равшан таъкид карданд, ки: “Вазъи тағйирёбандаи ҷаҳони имрӯза ва хусусияти устувор пайдо намудани зуҳуроти хатарноки замони муосир, аз ҷумла терроризму экстремизм, қочоқи силоҳ, гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир, киберҷиноятҳо ва дигар ҷиноятҳои фаромиллӣ, ки башариятро ба ташвиш овардаанд, моро водор месозад, ки ба масъалаҳои таъмини амнияти кишварамон диққати аввалиндараҷа диҳем. Зеро пайравони созмонҳои террористиву экстремистӣ барои ноором сохтани вазъият дар ҷомеа ва тафриқаандозиву барангехтани низоъҳои диниву мазҳабӣ кӯшиш карда, барои гумроҳ сохтани сокинони мамлакат, бахусус, ҷавонон ва ба созмонҳои манъшуда ҷалб намудани онҳо аз шабакаҳои интернетӣ васеъ истифода мебаранд”. Бинобар ин, лозим ва зарур аст, ки ихтисосҳои болозикр инчунин дар пояи факултетҳои сиёсатшиносӣ, филология, журналистика ва дигар ихтисосҳои марбута аз ҳарвақта бештар бояд таҳкиму тақвият дода шаванд, то ки наслҳои имрӯза маърифатро аз ҷаҳолат, равшаниро аз торикӣ, меҳанпарастиро аз хоинӣ ва ниҳоят асолати ватандорию тоҷикиятро дарк намоянд. Илова бар ин, дар фазои маҷозию иттилоотӣ барои шахси дорои афкори солим бетарафу мушоҳидакор будан, иштибоҳи бузург аст, зеро кибертеррористон ва дигар афроди ҷиноятпеша пеш аз ҳама наслҳои ояндасози моро ба гумроҳӣ бурда, бо ҳар роҳу усул кӯшиш менамоянд, то бар тафаккури онҳо мусаллат шаванд. Аз ин ҷиҳат, ҳамаи моро мебояд, ки дастаҷамъонаю софдилона ва бо хиради азалии башарӣ муқобили иғвогарону киберҷинояткорон ва саркардагони онҳо истодагарӣ кунем.

http://javonon.tj/news/social/omodasozii-kadr-oi-amniyati-ittiloot-charo-zarurand/